מלכא2

1 און די יְמֵי דָּוִדן האָבּן קרב צו מות, און ער האָט צוה בְּנוֹ שלֹמֹהן, אַזוי צו אמר: 2 איך הלך אין דעם דֶּרֶךְ כּל הָאָרֶץ, זאָלסטו זיך חזק און זיין אן אִיש. 3 און זאָלסט זיין שומר איבּער די משמרת פון ה' אֱלֹקֶיךָ, צו הלך אין זייַנע דרכים, צו זיין שומר איבּער זייַנע חוקים און זייַנע מצות און זייַנע משפט און זייַנע עדות [עֵדָה], אַזוי ווי עס שטייט כתב אין תורת-משה, כדי זאָלסט שׂכל אין כּל וואָס דו וועסט עשׂה און כּל וואָס דו וועסט אהין זיך פנה; 4 כדי ה' זאָל מקיים [קום] זיין זיין דבר וואָס ער האָט דבר וועגן מיר, אַזוי צו אמר: אויבּ דייַנע בָּנִים וועלן שמר זייער דֶּרֶךְ צו הלך פאַר מיר מיט אמת, מיט זייער כּל לֵב און מיט זייער כּל נפש צו אמר: וועט דיר נישט כרת ווערן אן אִיש מֵעַל כִּסֵּא ישראל. 5 און אויך ווייסטו [ידע] וואָס יוֹאָב בּן צרויָהן האָט מיר עשׂה וואָס ער האָט עשׂה צו די 2 שׂרי צבאוֹת פון ישראל, צו אַבנר בּן נֵרן, און צו עַמָשא בּן יֶתרן, ווי ער האָט זיי הרג, און שום דמי מלחמה אין שלום, און נתן דמי מלחמה אויף זיין חֲגֹרָה [גארטל] וואָס אויף זייַנע לענדן, און אויף זייַנע נַעַל וואָס אויף זייַנע רגלים . 6 דעריבער זאָלסטו עשׂה לויט דייַן חכמה, און זאָלסט נישט לאָזן זייַנע שֵׂיבָה [גראָע האָר] ירד אין שלום אין שְאֹל . 7 און מיט בּני-בַרזִלַי דעם גלעדער זאָלסטו עשׂה חֶסֶד, און זיי זאָלן זיין פון די וואָס אכל בּייַ דייַן טיש, וואָרעם זיי האָבּן זיך אויך קרב צו מיר, ווען איך בין ברח פון אַבשָלומען אחִיךָ. 8 און הנה דאָ איז בּייַ דיר שִמְעִי בּן גֵראָן, דער בנימינער פון בחורים, וואָס האָט מיך קלל מיט מרץ קללה אין דעם יוֹם וואָס איך בין הלך קיין מַחנַיִם; און ער האָט ירד מיר אנטקעגן בּייַם ירדן, און איך האָבּ אים שבע בּייַ ה', אַזוי צו אמר: איך וועל דיך נישט מות מיטן חֶרֶב. 9 און אַצונד, זאָלסט אים נישט נִקָּה, וואָרעם אִיש חכם ביסטו, און וועסט ידע וואָס דו זאָלסט עשׂה מיט אים; און זאָלסט ירד זייַנע שֵׂיבָה [גראע האר] מיט דָּם אין שאוֹל . 10 און דָּוִד האָט זיך שכב מיט זייַנע אבות, און ער איז קבר געוואָרן אין עִיר דָּוִד. 11 און די טעג וואָס דָּוִד האָט געקיניגט [מלך] איבּער ישראל זיינען געווען 40 שָנָה. אין חברון האָט ער מלך 7 שָנָה, און אין ירושלים האָט ער געקיניגט [מלך] 33 שָנָה. 12 און שלֹמֹה איז ישב אויף דעם כִּסֵּא דָּוִד אָבִיו, און זיין מלוכה האָט זיך כון מְאֹד. 13 און אַדוֹנִיָהו בּן חַגיתן איז בוא צו בַּת-שֶבען אֵם שלֹמֹה. האָט זי צו אים אמר: איז דייַן בוא אין שלוֹם? האָט ער אמר: אין שלוֹם. 14 און ער האָט אמר: איך האָבּ א דבר צו דיר. האָט זי אמר: דבר! האָט ער אמר: דו ידע אַז די מלוכה האָט מיר געקומט, און אויף מיר האָבּן כּל ישראל שום זייער פנים, צו ווערן מלך. אָבער די מלוכה האָט זיך סבב און היה צו אָחי, ווייַל זי איז אים באַשערט געווען פון ה'. 16 און אַצונד שאל איך פון דיר שאֵלָה אחת: זאָלסט נישט שוב מיין פנים. האָט זי צו אים אמר: דבר! 17 האָט ער אמר: אמר! נָא צו שלֹמֹה כּי ער וועט נישט שוב דייַן פנים: ער זאָל מיר נתן אבישַג פון שונֵם פאַר אַן אִשָּה. 18 האָט בַּת-שבע אמר: טוֹב, איך וועל דבר פון דייַנעט וועגן צום מלך. 19 און בַּת-שבע איז בוא צום מלך שלֹמֹה, צו דבר צו אים פון אדוֹנִיָהוס וועגן, און דער מלך איז קום איר אנטקעגן, און ער האָט זיך צו איר שחה, און האָט זיך ישב אויף זיין כִּסֵּא, און שום א כִּסֵּא פאַר דעם אֵם המלך, און זי האָט זיך ישב אויף זיין ימין. 20 און זי האָט אמר: שאלה אחת קטנה איך שאל פון דיר: זאָלסט נישט שוב מיין פנים. האָט המלך צו איר אמר: שאל! אִמִּי, וואָרעם איך וועל נישט שוב דייַן פנים. 21 האָט זי אמר: זאָל אבישַג פון שונֵם געגעבן [נתן] ווערן צו אָחִיךָ אַדוֹנִיָהון פאַר אַן אִשָּה. 22 האָט ענה דער מלך שלֹמֹה און אמר צו אִמּוֹ: און לָמָּה שאל אַבישַג פון שונֵם פאַר אדוֹנִיָהון? שאל פאַר אים אויך די מלוכה, ווייַל ער איז מיין אָחִי הגּדוֹל! פאַר אים, פאַר אביתר דעם כהן, און פאַר יוֹאָב בּן צרויָהן. 23 און דער מלך שלֹמֹה האָט שבע בּייַ ה', אַזוי צו אמר: זאָל מיר ה' עשׂה אַזוי און יסף, אַז אום זיין נפש האָט אַדוֹנִיָהו דבר דאָס דאָזיקע דבר! 24 און אַצונד, חי ה', וואָס האָט מיך כון, און האָט מיך ישב אויף כִּסֵּא דָּוִד אָבִי, און וואָס האָט מיר עשׂה א בּית אַזוי ווי ער האָט דבר, אַז הַיּוֹם מוז אַדוֹנִיָהו מות ווערן! 25 און דער מלך שלֹמֹה האָט שלח דורך דער יָד פון בנָיָהו בּן יהוֹיָדָען; און ער איז פגע אויף אים, און ער איז מות. 26 און צו אביתר דעם כהן האָט דער מלך אמר: הלך! קיין ענָתות צו דייַנע שָׂדֵה, וואָרעם אִיש מָוֶת ביסטו ווערט, אָבער היום הזה וועל איך דיך נישט מות, ווייַל דו האָסט נשׂא דעם אָרון אֲדֹנָי ה' פון אָבִי דָּוִדן, און ווייַל דו האָסט זיך ענה אין כּל וואָס אָבִי האָט זיך ענה. 27 און שלֹמֹה האָט גרש אביתרן פון צו זיין א כהן צו ה'; כדי עס זאָל מלא ווערן דאָס דבר-ה' וואָס ער האָט דבר אויף בּית עלי אין שילו . 28 און ווי די שְמֻעָה איז בוא צו יוֹאָבן וואָרום יוֹאָב האָט זיך נטה נאָך אַדוֹנִיָהן, הגם נאָך אַבשָלומען האָט ער זיך נישט נטה; און איז יוֹאָב נוס צום אֹהֶל ה', און האָט זיך חזק אָן די הערנער פון מִזְבֵחַ. 29 איז נגד געוואָרן דעם מלך שלֹמֹה, אַז יוֹאָב איז נוס צו דעם אֹהֶל ה', און הנה איז ער אֵצֶל מִזְבֵחַ. און שלֹמֹה האָט שלח בנָיָהו בּן יהוֹיָדָען, אַזוי צו אמר: הלך! פגע ! אויף אים. 30 איז בנָיָהו בוא צו דעם אֹהֶל ה', און ער האָט צו אים אמר: אַזוי האָט אמר דער מלך: יצא! האָט ער אמר: לֹא, נייַערט דאָ וועל איך מות. האָט בנָיָהו געבראַכט דעם מלך דבר, אַזוי צו אמר: אַזוי האָט דבר יוֹאָב, און אַזוי האָט ער מיר ענה. 31 האָט דער מלך צו אים אמר: עשׂה אַזוי ווי ער האָט דבר, און פגע אויף אים; און זאָלסט אים קבר , און סור דאָס דְּמֵי חִנָּם וואָס יוֹאָב האָט שפך, פון מיר און פון מיין בּית אָבִיךָ. 32 און זאָל ה' שוב זיין דָּם אויף זיין קאָפּ, פאַר וואָס ער איז פגע אויף 2 אנשים צדקים און טֹבים פון אים, און האָט זיי הרג מיטן חֶרֶב, און אָבִי דָּוִד האָט נישט ידע: אַבנר בּן נֵרן, דעם שׂר צבא ישראל, און עַמָשא בּן יֶתרן, דעם שׂר צבא יהודה. 33 און זייער דָּם זאָל זיך שוב אויפן קאָפּ פון יוֹאבן, און אויפן קאָפּ פון זיין זֶרַע לעוֹלָם; און צו דָּוִדן און צו זיין זֶרַע, און צו זיין בּית און צו זיין כִּסֵּא, זאָל זיין שלוֹם עַד עוֹלָם פון ה'. 34 איז עלה בנָיָהו בּן יהוֹיָדָען, און ער איז פגע אויף אים, און האָט אים מות. און ער איז קבר געוואָרן [לעבן] זיין היים אין מדבר. 35 און דער מלך האָט נתן בנָיָהו בּן יהוֹיָדָען אויף זיין תּחת איבערן צָבא; און צָדוֹק דעם כהן האָט דער מלך נתן אויף תּחת פון אביתר. 36 און דער מלך האָט שלח און האָט קרא שִמְעִין, און האָט צו אים אמר: בנה דיר א בּית אין ירושלים, און זאָלסט דאָרטן ישב, און זאָלסט פון דאָרטן נישט יצא אין אנה וְאנה. 37 און עס וועט זיין, אין דעם יוֹם וואָס דו יצא, און וועסט עבר דעם נָחַל קִדרון, ידע זאָלסטו ידע זיין, אַז מות וועסטו מות; דייַן דָּם וועט זיין אויף דייַן קאָפּ. 38 האָט שִמְעִי אמר צום מלך: טוֹב איז דאָס דבר; אַזוי ווי אֲדֹנִי המלך האָט דבר, אַזוי וועט דייַן עֶבֶד עשׂה. און שִמְעִי איז ישב אין ירושלים ימים רבּים. 39 אָבער עס איז געווען צום סָוף פון 3 שָנָה, זייַנען 2 עבדים פון שִמְעִין ברח צו אָכיש בּן מעכהן, מלך גַת, און מע האָט נגד שִמְעִין, אַזוי צו אמר: הנה, דייַנע עבדים זייַנען אין גַת. 40 איז קום שִמְעִי און האָט חבש זיין חֲמוֹר , און איז הלך קיין גַת צו אָכישן צו בקש זייַנע עבדים. און שִמְעִי איז הלך און האָט געבראַכט זייַנע עבדים פון גַת. 41 איז נגד געוואָרן שלֹמֹהן, אַז שִמְעִי איז הלך פון ירושלים קיין גַת, און האָט זיך שוב. 42 און דער מלך האָט שלח און האָט קרא שִמְעִין, און האָט צו אים אמר: האָבּ איך דיך נישט שבע בּייַ ה', און דיך עוד, אַזוי צו אמר: אין דעם יוֹם וואָס דו יצא, און וועסט הלך אנה ואנה, ידע זאָלסטו ידע, אַז מות וועסטו מות? און דו האָסט צו מיר אמר: טוֹב איז דאָס דבר; איך שמע. 43 הייַנט מַדּוּעַ האָסטו נישט שוֹמר די שבועה פון ה', און דעם מצוה וואָס איך האָבּ דיר צוה? 44 אויך האָט דער מלך אמר צו שִמְעִין: דו ידע כּל דאָס רָעָה וואָס דייַן לֵב ידע אַז דו עשׂה צו אָבִי דָּוִדן; דעריבער זאָל ה' שוב דייַן רָעָה אויף דייַן קאָפּ; 45 און דער מלך שלֹמֹה זאָל זיין ברך, און דער כִּסֵּא פון דָּוִד זאָל זיין נכוֹן [כון] פאַר ה' עַד עוֹלָם. 46 און דער מלך האָט צוה בנָיָהו בּן יהוֹיָדָען, און ער איז יצא, און איז פגע אויף אים, און ער איז מות. און די מלוכה איז געווען כון אין דער יָד פון שלֹמֹהן.