מלכב23

1 און דער מלך האָט שלח , און מע האָט אסף צו אים כּל זקנים פוּן יהודה און ירושלים. 2 און דער מלך איז עלה אין בּית ה', און כּל אִיש יהודה און כּל יושבי ירושלים מיט אים, און די כֹּהנים, און די נביאים, און כּל הָעָם פוּן קָטֹן בּיז גָדוֹל. און ער האָט געלייענט [קרא] אין זייערע אוזנַיִם כּל דִּברֵי סֵפֶר הבּרית וואָס איז מצא געוואָרן אין בּית ה'. 3 און דער מלך האָט זיך עמד אויף די עַמּוּד [בִּימָה], און ער האָט כרת הבּרית פאַר ה', צו הלך נאָך ה', און לִשמֹר זייַנע מצות און זייַנע עדות און זייַנע חֻקּוֹת מיטן כּל לֵב און מיט כּל נפש , מקיים צו זיין די דברים פוּן דעם דאָזיקן בְּרִית וואָס שטייען כתב אין דעם דאָזיקן סֵפֶר. און דאָס כּל הָעָם איז עמד צו דעם בְּרִית. 4 און דער מלך האָט צוה חִלקִיָהו דעם כהן-גדול, און די כֹּהני המשנה, און די שֹׁמְרי הַסַּף, צו הוֹצִיא [יצא] פוּן דעם הֵיכַל ה' כּל הכלים וואָס זייַנען עשׂה געוואָרן פאַר בַעַל, און פאַר דער אַשֵרָה, און פאַר דעם כּל צָבָא הַשָמַיִם; און ער האָט זיי שׂרף מִחוּץ פוּן ירושלים אין די שדמוֹת [שְדֵמָה] פוּן קִדרון, און האָט נשׂא זייער אֵש קיין בּית-אֵ-ל. 5 און ער האָט השבית [שבת] די כמרים [כמר] וואָס די מלכים פוּן יהודה האָבּן נתן, און וואָס האָבּן קטר אויף די בָּמוֹת, אין די ערים פוּן יהודה און אין די מֵסַב פוּן ירושלים; און די וואָס האָבּן קטר צו בַעַל, צו דער שֶמֶש, און צו דער יָרֵחַ, און צו די מזלות, און צום כּל צָבָא הַשָמַיִם. 6 און ער האָט יצא די אַשֵרָה פוּן דעם בּית ה' מחוּץ פוּן ירושלים צום נחַל קִדרון, און האָט זי שׂרף בּייַם נחַל קִדרון, און דקק אויף עָפָר, און שלך איר עָפָר אויף די קברים פוּן בּני-הָעָם . 7 און ער האָט נתץ די בּתּים פוּן די קְדֵשִים [קָדֵש] וואָס אין בּית ה', וואָס די נָשִים פלעגן דאָרטן ארג בָּתִּים פאַר דער אַשֵרָה. 8 און ער האָט צונויפגעבראַכט [בוא] כּל הכֹּהנים פוּן די ערים פוּן יהודה, און האָט טמא די בָּמוֹת וואָס די כֹּהנים האָבּן דאָרטן קטר, פוּן גֶבע בּיז בּאר-שבע; און ער האָט נתץ די בָּמוֹת פוּן די שְעָרים וואָס בּייַם פֶּתַח שער פוּן יהוֹשעַ דעם שַׂר הָעִיר, וואָס אויף דער לינקער זייט פוּן דעם וואָס בוא אַרייַן אין שער העיר. 9 אָבער די כֹּהנים פוּן די בָּמוֹת זייַנען נישט עלה צום מִזְבֵחַ פוּן ה' אין ירושלים; נייַערט זיי האָבּן אכל דאָס מַצּוֹת צווישן זייערע אחים. 10 און ער האָט טמא תוֹפת וואָס אין טאָל פוּן בּן-הִנום, אַז קיינער זאָל נישט העביר [עבר] בְּנוֹ אָדער זיין בַּת דורכן אֵש צו מוֹלֶך. 11 און ער האָט שבת די סוּסים וואָס די מלכים פוּן יהודה האָבּן נתן צו דער שֶמֶש בּייַם מבּוא פוּן בּית ה', לעבן דער לִשְכָּה פוּן נתן-מלך דעם סָרִיס, וואָס אין די פַּרְוָרִים; און די מרכּבות פוּן דער שֶמֶש האָט ער שׂרף אין אֵש. 12 און די מזבחות וואָס אויפן גָּג פוּן עֲלִיָּה פוּן אָחָז, וואָס די מלכים פוּן יהודה האָבּן עשׂה, און די מזבחות וואָס מנשה האָט עשׂה אין ביידע חצרוֹת [חָצֵר] פוּן בּית ה', האָט נתץ דער מלך און ער רוץ פוּן דאָרטן, און שלך זייער עָפָר אין נַחַל קִדרון. 13 אויך די בָּמוֹת וואָס פאַר ירושלים, וואָס אויף דער מימין פוּן דעם הַר המשחית, וואָס שלֹמֹה מלך ישראל האָט בנה צו עשתוֹרות, דער שִקֻּץ פוּן די צידונים, און צו כָמוש, דער שִקֻּץ פוּן מואָב, און צו מִלכום, דער תּוֹעֲבה פוּן בּני-עמון, האָט דער מלך טמא. 14 און ער האָט שבר די מַצֵּבוֹת, און כרת די אֲשֵרִים, און מלא זייער מקוֹם מיט עצמוֹת אָדָם. 15 און אויך דעם מִזְבֵחַ וואָס אין בּית אֵ-ל, די בָמָה וואָס יָרָבעָם בּן נבטן וואָס האָט החטא [חטא] ישראל, האָט עשׂה, אויך יענעם מִזְבֵחַ און די בָמָה האָט ער נתץ; און ער האָט שׂרף די בָמָה, און דקק אויף עָפָר; און ער האָט שׂרף די אַשֵרָה. 16 און ווי יֹאשִיָהו האָט זיך פנה, אַזוי האָט ער ראה די קברים וואָס דאָרטן אויפן הַר, און ער האָט שלח , און האָט לקח די עצמוֹת פוּן די קברים, און שׂרף אויפן מִזְבֵחַ, און האָט אים טמא, אַזוי ווי דאָס דבר-ה' וואָס עס האָט קרא דער אִיש האלוקים וואָס האָט קרא די דאָזיקע זאַכן . 17 און ער האָט אמר: וואָס איז יענער אוֹת וואָס איך הנה? האָבּן די אנשים פוּן עִיר צו אים אמר: דאָס איז דער קבר פוּן דעם אִיש האלוקים וואָס איז בוא פוּן יהודה, און האָט קרא די דאָזיקע זאַכן וואָס דו האָסט עשׂה צו דעם דאָזיקן מִזְבֵחַ אין בּית-אֵ-ל. 18 האָט ער צו זיי אמר: לאָזט אים אין רו; קיינער זאָל נישט רירן זייַנע עֶצֶם. האָבּן זיי יצא זייַנע עֶצֶם מיט די עֶצֶם פוּן דעם נביא וואָס איז יצא פוּן שומרון. 19 און אויך כּל בּתּים פוּן די בָּמוֹת וואָס אין די ערים פוּן שומרון, וואָס די מלכים פוּן ישראל האָבּן עשׂה צו כעס [ה'] האָט יֹאשִיָהו סור, און ער האָט עשׂה צו זיי אַזוי ווי כּל מעשׂים וואָס ער האָט עשׂה אין בּית אֵ-ל. 20 און ער האָט זבח כּל כֹּהנים פוּן די בָּמוֹת וואָס זייַנען דאָרטן געווען, אויף די מזבחות, און האָט שׂרף עצמוֹת אדם אויף זיי. און ער האָט זיך שוב קיין ירושלים. 21 און דער מלך האָט צוה דעם כּל העם , אַזוי צו אמר: עשׂה פסח צו ה' אלֹקֵיכֶם, אַזוי ווי עס שטייט כתב אין דעם דאָזיקן סֵפֶר הבּרית. 22 וואָרעם אַזאַ ווי דער דאָזיקער פסח איז נישט עשׂה געוואָרן פוּן יְמֵי השופטים וואָס האָבּן געמשפט ישראל, און אין כּל יְמֵי מלכים פוּן ישראל, און די מלכים פוּן יהודה. 23 אָבער אין 18טן שָנָה פוּן מלך יֹאשִיָהון איז עשׂה געוואָרן דער דאָזיקער פסח צו ה' אין ירושלים. 24 און אויך די אֹבוֹת [אוֹב] און די יּדּעֹנִים [יִדְּעֹנִי], און די תרפים, און די גִּלּוּלִים, און כּל שִּקֻּצִים [שִקֻּץ], וואָס זייַנען ראה געוואָרן אין אֶרֶץ יהודה און אין ירושלים, האָט יֹאשִיָהו בער, כדי מקיים צו זיין די דברים פוּן דער תורה וואָס שטייען כתב אין דעם סֵפֶר וואָס חִלקִיָהו דער כהן האָט מצא אין בּית ה'. 25 און אַזאַ ווי ער איז נישט געווען קיין מלך פאַר אים, וואָס זאָל זיך שוב צו ה' מיט זיין כּל לֵב און מיט זיין כּל נפש און מיט זיין כּל מאֹד, לויט כּל תורה משהן; און נאָך אים איז נישט קום אַזאַ ווי ער. 26 אָבער ה' האָט זיך נישט שוב פוּן זיין חרוֹן אף הגדוֹל ווען זיין אַף האָט חרה אויף יהודה, פאַר כּל כּעסים [כעס] וואָס מנשה האָט אים כעס. 27 און ה' האָט אמר: אויך יהודה וועל איך סור פוּן מייַן פנים, אַזוי ווי איך האָבּ סור ישראל; און איך וועל מאס די דאָזיקע עִיר וואָס איך האָבּ בחר, ירושלים, און דאָס בּית וואָס איך האָבּ אמר: מייַן שֵם זאָל דאָרטן זיין. 28 און די יתר דּברֵי יֹאשִיָהון, און כּל וואָס ער האָט עשׂה דאָס איז שוין כתב אין סֵפֶר דּברֵי הימים מלכים פוּן יהודה. 29 אין זייַנע טעג איז עלה פרעֹה-נכו מלך מצרים אויף מלך אשור, בּייַם נָהָר פרת, און דער מלך יֹאשִיָהו איז אים הלך אַקעגן; און ער האָט אים מות אין מגִדו, ווי ער האָט אים ראה. 30 האָבּן זייַנע עבדים אים רכב אַ מֵת פוּן מגִדו, און זיי האָבּן אים געבראַכט קיין ירושלים, און האָבּן אים קבר אין זיין קבר. און הָעָם הָאָרֶץ האָט לקח יהוֹאָחָז בּן יֹאשִיָהון, און זיי האָבּן אים משח, און אים מלך פאַר מלך אויף תחת פוּן זיין אָב. 31 און 23 שָנָה איז יהוֹאָחָז אַלט געווען, אַז ער איז געוואָרן מלך, און 3 חדשים האָט ער מלך אין ירושלים. און דער שֵם פוּן אִמּוֹ איז געווען חַמוטַל בַּת יִרמיָהון, פוּן לִבנָה. 32 און ער האָט עשׂה וואָס איז הָרַע אין די אויגן פוּן ה', אַזוי ווי כּל וואָס זייַנע אבות האָבּן עשׂה . 33 און פרעֹה-נכו האָט אים אסר אין רִבלָה, אין אֶרֶץ חַמת, אַז ער זאָל נישט מלך אין ירושלים. און ער האָט נתן עֹנֶש אויפן הָאָרֶץ, 100 כּכּר כֶּסֶף, און א כּכּר זָהָב. 34 און פרעֹה-נכו האָט מלך אֶליָקים בּן יֹאשִיָהון פאַר מלך אויף דעם תחת פוּן אָבִיו יֹאשִיָהון, און ער האָט סבב שמוֹ פוּן אליָקים צו יהויָקים. און יהוֹאָחָזן האָט ער לקח; און ער איז בוא קיין מצרים, און איז דאָרטן מות. 35 און דאָס כֶּסֶף און דאָס זָהָב האָט יהויָקים נתן צו פרעֹהן; אָבער ער האָט ערך הָאָרֶץ, כדי צו נתן דאָס כֶּסֶף לויט דעם באַפעל פוּן פרעֹהן; פוּן איטלעכן לויט זיין ערך האָט ער נגשׂ דאָס כֶּסֶף און דאָס זָהָב פוּן עַם הָאָרֶץ, כדי צו נתן צו פרעֹה-נכון. 36 און 25 שָנָה איז יהויָקים אַלט געווען, אַז ער איז געוואָרן מלך, און 11 שָנָה האָט ער מלך אין ירושלים. און דער שֵם פוּן אִמּוֹ איז געווען זבודָה בַּת פדָיָה, פוּן רוּמָה. 37 און ער האָט עשׂה וואָס איז הָרַע אין די אויגן פוּן ה', אַזוי ווי כּל וואָס זייַנע אבות האָבּן עשׂה.